به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فلورین شوارتز ایران‌شناس و محقق موسسه ایران‌شناسی آکادمی علوم اتریش این مطلب را در نشستی که امروز شنبه 6 آبان 96 به منظور بررسی نوع همکاری‌های این مرکز با پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در قالب تفاهم‌نامه در محل پژوهشکده باستان‌شناسی برگزار شد، مطرح کرد.
او با اشاره به برنامه‌های اجرایی که پیش‌تر توسط این هیئت ارایه داده شده است، گفت: «ما قصد داریم در یک محوطه کوچک با دورنمایی بزرگ را در یک زمان‌بندی بلند در حوزه باستان‌شناسی بررسی کنیم که علاوه بر باستان‌شناسی، تاریخ را هم شامل شود از این رو است که از سه موسسه گردهم آمده‌ایم.»
او با بیان اینکه مطالعه غرب آسیا و غرب ایران هدف این پژوهش است رسیدن به این هدف را یک دریافت خلاقانه دانست و انجام بررسی‌های باستان‌شناسانه در محوطه شیروان (سراب کلان) را با توجه به خصوصیات با ارزش‌های تاریخی‌اش پیشنهاد داد.
این محقق با اشاره به اینکه دستیابی به نحوه قرارگیری استقرارگاه یکی از اهداف گروه است، اظهار کرد: «انجام پروژه باستان‌شناسی وسیع در نظر نیست بلکه قصد داریم با فعالیت‌های ژئوفیزیک، بررسی‌های سطحی و ... در یک محوطه به این اهداف دست یافته و بعد آن را در محوطه‌های وسیع‌تر بسط دهیم.»
او با بیان اینکه شیروان (سراب کلان) یک روستا از دوره ساسانی است که هنوز در برخی از نقاط ساخت و ساز نشده و می‌توان آنها را مورد برسی قرار داد و اطلاعات را در کل منطقه گسترش داد و واکاوی کرد، افزود: «هیئت اتریشی در نظر دارد از دوره نوسنگی، در واقع پیش از تاریخ تا ساسانی را در این منطقه با در نظر گرفتن بازه تاریخی و کلیت باستان‌شناسی بررسی کند.»
او تصریح کرد: «بررسی فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... در دوره ساسانی و دستیابی به علت پایان یافتن این دوره برای من به عنوان یک مورخ و همکاران باستان‌شناسم مهم بود.»
او گفت: «از نظر تاریخی بر روی کاغذ بسیار سریع می‌توان به این نتیجه رسید که دوران ساسانی در یک برهه‌ای از زمان به پایان رسیده اما پی بردن به دلیل این امر کاری است که بررسی‌های همه جانبه را می‌طلبد.»
مطالعات محیط دیرین‌شناسی توسط اتریشی‌ها
گابریله پوشنیگ رییس موسسه باستان‌شناسی اتریش نیز با بیان اینکه در این برنامه پژوهشی قصد داریم نتایج بررسی‌های منطقه‌ای را با یکدیگر تجمیع کرده و در نهایت به نتیجه کلی در یک محوطه بزرگ دست یابیم گفت: «مقایسه تمام شرایط و الگوها مهم است.»
او با اشاره به انجام فعالیت‌های میان رشته‌ای تصریح کرد: «در بررسی‌های باستان‌شناسی از نوسنگی تا ساسانی نه تنها فعالیت‌های میان‌رشته‌ای نظیر گیاه‌دیرین‌شناسی، جانوردیرین‌شناسی و... اهمیت دارد بلکه محیط‌دیرین‌شناسی محوطه نیز بسیار حائز اهمیت دارد.»
او با تأکید بر ضرورت بازسازی شرایط اقلیمی باستانی در قالب فعالیت باستان‌شناسی گفت: «داشتن تصویر کلی از 10هزار سال پیش تا دوره ساسانی مد نظر ماست.»
دستیابی به نحوه قرارگیری استقرارها در خاور میانه
اندریاس پولز رییس موسسه مطالعات فرهنگ باستان با اشاره به اینکه تخصص‌اش شرق خاورمیانه است تصریح کرد: «رسیدن به پاسخی که خاورمیانه را شامل می‌شود پرسش من در پژوهش‌های زاگرس مرکزی است.»
او افزود: «اینکه استقرارها چگونه شکل گرفته‌اند و از دشت به تپه، کوه و... رسیده‌اند و بررسی این گذرگاه‌های تاریخی و طرح آنها به‌عنوان یک الگو در خاورمیانه پرسش‌هایی است که در این پژوهش به دنبال آن هستم.»
مطالعات میان رشته‌ای اولویت فعالیت باستان‌شناسی در زاگرس مرکزی
محمد عمرانی معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی، با اشاره به زمینه‌های همکاری با اتریش در حوزه میراث‌فرهنگی و علاقه طرف اتریشی برای مطالعه در زاگرس مرکزی تصریح کرد: «انتظار داریم بدانیم گروه اتریشی با مطالعه در زاگرس مرکزی از دوره پیش از تاریخ تا دوره تاریخی به چه پرسش‌هایی رسیده‌اند که با فعالیت‌های میدانی به دنبال پاسخ آنها هستند.»
او با اشاره به اطلس باستان‌شناسی و کمبودهای موجود در این حوزه افزود: «در مرحله نخست باید بررسی ناحیه‌ای در محدوده مورد مطالعه در دستور کار قرار گیرد تا با فراهم شدن مقدمات اطلس باستان‌شناسی در گام نخست سایتی که در فرآیند نوسنگی شدن (10هزار سال پیش) مهم است برای فعالیت انتخاب شود.»
او با اشاره به مشکلات موجود در بحث مالکیت سراب کلان افزود: «تا برطرف نشدن مشکل مالکیت نمی‌توانیم مجوز فعالیت‌های باستان‌شناسی را صادر کنیم.»
او با اشاره به اینکه اطلاعات موجود در حوزه زاگرس مرکزی به 40 سال پیش بازمی‌گردد و اطلاعات میان رشته‌ای از محوطه‌های یاد شده وجود ندارد، تصریح کرد: «مطالعات جانورشناسی، گیاه‌شناسی، استخوان‌شناسی و ... باید در فعالیت‌های باستان‌شناسی گروه اتریشی در نظر گرفته شود.»
عمرانی خاطرنشان کرد: «نتیجه فعالیت‌های صورت گرفته با همکاری آکادمی اتریش را می‌توان در نهایت با اطلاعات کارشناسان ایران و دانمارکی که در حال حاضر روی سایت‌های نوسنگی سرگرم فعالیت هستند به اشتراک گذاشت و نشست‌هایی در این مورد برگزار کرد.»
او با اشاره به اینکه تأثیرات شرایط اقلیمی در نوسنگی با دوران تاریخی و ساسانی بسیار متفاوت است تصریح کرد: «شرایط جوی و حاکمیتی در دوران ساسانی بسیار تأثیرگذار است و دانستن شرایط اجتماعی و فرهنگی که باعث پایان این دوره شد مدنظر ما است.»
سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی با اشاره به این نکته که شرایط اجتماعی و فرهنگی که در استقرار ها رقم می‌خورد باعث فروپاشی دوره ساسانی و حاکمیت دوره اسلامی است، گفت: «در خلال بررسی شیوه‌های معیشتی و الگوهای استقراری رسیدن به این هدف امکان‌پذیر است.»
او با اشاره به اینکه به دوران ساسانی به‌رغم نگاه تاریخی باید با دید باستان‌شناسی بنگریم تصریح کرد: «بحث تأثیرات دوره‌های پایانی ساسانی بر شروع دوره هنری بسیار مهم است و به دلیل خلاء موجود می‌گوییم مثلا اثری عرب‌ساسانی است و به دلیل اینکه نمی‌توانیم آن را باستان‌سنجی کنیم این عنوان را می‌دهیم.»
معاون پژوهشی پژوهشگاه افزود: «اگر قرار است مطالعات ساسانی روی محوطه ای صورت بگیرد چیستی و چگونگی استقرارهای ساسانی در زاگرس مرکزی برای ما مهم است نه تنها بررسی آثار .»
او گفت: «با انجام پژوهش‌هایی از این دست جایگاه فرهنگ ایرانی در شکل‌گیری فرهنگ صدر اسلام نمایان می‌شود.»
بررسی 4هزار سکه تاریخی
مژگان اسماعیلی عضو هیئت علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون نیز در این نشست با اشاره به زمینه‌های همکاری‌های گسترده بین این پژوهشکده و آکادمی علوم اتریش گفت: «پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون در موضوع سکه‌ها، نسخ خطی، زبان‌های در خطر و کتیبه‌ها می‌تواند با این مرکز همکاری کند.»
او با اشاره به دستیابی متخصصان به مجموعه 4هزار تایی سکه از قاچاقچیان که مربوط به دوره‌های هخامنشی، ساسانی، پارتی، اسلامی و... گفت: «آکادمی اتریش می‌تواند در خصوص عکس‌برداری از این مجموعه و تهیه کاتالوگ و در نهایت چاپ کتاب با پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری همکاری کند.»
او در ادامه با معرفی سایت ساترا که یک بانک اطلاعاتی سکه‌ها است افزود: «برای پر کردن این بانک اطلاعاتی نیازمند جمع‌آوری اطلاعات سکه از سراسر دنیا هستیم که می‌توانیم در این زمینه با آکادمی اتریش همکاری کنیم.»
جای خالی مطالعات سرزمینی در پژوهش‌های میراث‌فرهنگی
امین کیوانلو مدیر گروه معماری دست‌کند پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی‌فرهنگی با ابراز خوشحالی از اینکه مقیاس گروه اتریشی سرزمینی است گفت: «اغلب مطالعات در حوزه میراث‌فرهنگی به صورت پژوهش‌های عمیق در کشور انجام شده اما جای مطالعات سرزمینی در آن خالی است.»
او با اشاره به فعالیت پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی‌فرهنگی در 5گروه تخصصی شامل بناهای تاریخی، بافت‌های تاریخی، تزیینات وابسته به معماری، معاری دست‌کند و باغ و منظر تصریح کرد: «هر یک از این گروه‌ها در ارتباطی موثر فعالیت‌های پژوهشی گسترده‌ای را در موضوع‌های مختلف انجام می‌دهند.»
او با بیان اینکه گروه باغ و منظر پژوهشکده ابنیه و بافت‌های تاریخی‌فرهنگی براساس نوع فعالیت‌ها و منطقه مورد مطالعه بیشترین ارتباط را با این پروژه خواهد داشت تصریح کرد: «زمانی‌که سخن از مطالعات سرزمینی می‌شود و علومی که باید برای مطالعه زمین گرد هم بیایند ما را به یک منظر می‌رساند که این گروه در پژوهشکده فعالیت می‌کند.»
انتهای پیام/
